‘Twee miljard mensen hebben nog nooit het Evangelie gehoord. Kerken en kerkleiders, leg dáár de prioriteit.’
Acht vragen aan Arco de Leede van Interserve
In een tijd dat zendingsorganisaties er niet over piekerden om vrouwen het zendingsveld op te sturen, besloten twee dames dan maar zelf een organisatie op te richten. Zo begon 167 jaar geleden Interserve. Gericht op medische zorg en onderwijs werden de eerste 100 jaar uitsluitend vrouwen uitgezonden via deze organisatie. Toch, bij het Nederlandse kantoor van Interserve staat vandaag de dag een man aan het roer: de 48-jarige Arco de Leede. Hij benadrukt: ‘Het zit echter nog steeds in ons dna om bij leiderschap niet te kijken naar gender, maar puur naar skills en gaven.’
1) Klopt het dat jij ooit een internetcafé hebt opgericht in een Arabische land?
Samen met vrouw woonde ik aan het begin van het internet-tijdperk in een provinciestadje in de Arabische Wereld. In de hoofdstad verschenen overal internet-cafés. Wij hebben er toen eentje opgericht in onze eigen woonplaats. Ons café beschikte over een klaslokaal, zodat we er ook computerles konden geven. We hadden echter al snel geduchte concurrentie. Binnen een jaar waren er nog 20 internetcafés in de stad. Na drie jaar heb ik het café overgedragen aan een lokale ondernemer. In de hoofdstad heb ik toen een nieuw bedrijf opgezet: een Business School.
2) Een Business School?
Ja, het fijne was dat dat wat dichter bij mijn eigen opleiding lag. Ik heb een accountancy- en een MBA-diploma. Bovendien had deze school de potentie om wat groter te worden, zodat we bijvoorbeeld ook betaald personeel aan konden trekken. Dat geeft een goede basis om duurzame relaties aan te gaan. We gaven ondernemers les in leiderschap, marketing en financieel management. Dit was een heel mooie manier om mijn geloof te integreren met een product dat echt toegevoegde waarde heeft voor de mensen om me heen. Dat is precies de visie van Interserve: vanuit je werk doe je iets voor mensen en bouw je relaties op. Relaties die niet gebaseerd zijn op: ‘ik wil dat jij mijn verhaal aanhoort’, maar die praktisch en legitiem zijn. Dán krijg je ook het krediet om op het juiste moment aan de juiste persoon van je geloof te kunnen getuigen.
Mijn ervaring is dat geloof delen lukt, omdat je legitieme reden hebt om ergens te zijn.
3) Is dat dan niet veel werk en een beetje zending?
Mijn ervaring is dat geloof delen lukt, omdat je legitieme reden hebt om ergens te zijn. Zeker in de landen waar Interserve veelal werkt: Azië en de Arabische wereld. Op de Business School hadden we tien werknemers en tien docenten. Dat waren de mensen met wie we in eerste instantie onze relaties wilden aangaan. Het is niet werk náást zending, maar ‘work ís ministry’. Op deze manier kun je langdurig impact hebben, bidden voor mensen, en voedingsbodem zien ontstaan om met hen te delen waar ze aanvankelijk soms voor terugschrikken. Maar het is een heel lang proces, in onze tijd in de Arabische Wereld hebben we slechts een paar mensen tot geloof in Jezus Christus zien komen. Van 1970 tot 2010 zijn er aardig wat christenen actief geweest in het land waar we waren. Nu is bijna iedereen er weg, en verrassend genoeg groeit de kerk sneller dan in die jaren. Toch staat het niet los van elkaar, de mensen die tot geloof komen zijn vaak degenen die tóen met christenen zijn opgetrokken. Onze opdracht is in gehoorzaamheid te getuigen van ons geloof. We hoeven niemand te bekeren, dat kunnen we niet eens, dat doet Gods Geest. Dat haalt de kramp eraf, maar niet de urgentie.
4) Je bent directeur van een zendingsorganisatie. Wanneer heeft het geloof jou gegrepen?
Toen ik 19 jaar was las ik Handelingen 16 vers 31. Paulus zegt daar tegen de cipier: ‘Geloof in Jezus en je zult behouden worden.’ Dat simpele zinnetje raakt mij diep en scheen zich op dat moment heel persoonlijk tot mij te richten. Daar begon het besef tot mij door te dringen: Jezus is er ook voor mij. In mijn studietijd sloot ik me aan bij een Ichthus studiegroep, waar mijn geloof zich verder verdiepte. Ik leerde mijn vrouw kennen en bij ons beide ontstond langzaam aan een focus op leven en geloven in het buitenland. Zo vertrokken we eerste voor korte tijd naar India en daarna kwamen we in de Arabische Wereld terecht.
5) Er zijn een hoop zendingsorganisaties. Waarin onderscheidt Interserve zich?
We verlangen ernaar dat mensen veranderd worden door Jezus, dat is onze passie. Toch zijn we geen evangelisatieclub en ook geen churchplantingsorganisaite. Wij zien werk als een door God gegeven roeping. We zenden christenprofessionals uit in Azië en de Arabische wereld. Overigens, nu er veel Syriërs in onze land zijn komen wonen, zien we dat net zo goed als onze doelgroep, gewoon in Nederland. Door ons werk goed te doen, eerlijk en respectvol te zijn, bouwen we relaties op en delen we daarbinnen ons geloof. We profileren onszelf met de leus: ‘UitZENDwerk, het bureau waar geloof werkt’. We detacheren ook letterlijk mensen. Naar ontwikkelingsorganisaties, naar universiteiten, advocatenkantoren of waar dan ook. En in dat werk laten we ons geloof werken.
6) Welk Interserve-verhaal van het afgelopen jaar heeft je het meest aangesproken?
Dat verhaal speelt zich af in een christelijk ziekenhuis In een Arabisch land. Een zeer conservatief moslim – hier zouden we ‘m misschien wel een extremist noemen – kwam daar omdat zijn vrouw hulp nodig had bij haar bevalling. De man merkte op met hoeveel zorg en liefde zijn vrouw werd geholpen. Hij ervoer wat het voor christenen betekent als ze zeggen: ‘Heb God lief en je naaste als jezelf’. In zijn reactie liet hij merken dat hij hierdoor geraakt was: ‘Ik voel hier een oprecht meeleven met mijn gezin.’ Ik weet niet hoe het verhaal verder is gegaan. Ik weet alleen dat op dat moment die praktische liefde iets in zijn hart kon ontsluiten. Ik hoop en bid dat zijn hart verder zal opengaan en hij christen wordt. Het raakt mij ook omdat we weten dat 2 miljard mensen – vaak in moslimlanden – nog nooit het Evangelie hebben gehoord, of gevoeld. Deze man heeft daar onverwacht wel iets van geproefd en het raakte hem. Gewoon omdat wij als professional ons werk in gehoorzaamheid aan God en in geloof konden doen.
Mensen lopen soms gevaar en moeten altijd op hun hoede zijn. Maar toch geldt ook deze vreemde relativering: de meeste ongelukken met medewerkers zijn auto-ongelukken!
8) Als jij komende zondag 1 minuut mocht live-streamen in elke Nederlandse kerk, wat zou dan de kern van je boodschap zijn?
Ik zei het net al: twee miljard mensen hebben nog nóóit het Evangelie gehoord. Kerken en kerkleiders: leg daar de prioriteit wat betreft zending. En daar willen wij graag onze hulp bij aanbieden: schakel ons in om in gesprek te gaan, om een jongerenreis te organiseren of om voor korte of langere tijd uitgezonden te worden.
Bekijk deze video om nader kennis te maken met Interserve: