Al ruim zeventien jaar werkt de 45-jarige Hannah in een Arabisch land in het Midden-Oosten. OnMission.nl bevroeg Hannah over haar werk onder de Bedoeïenen. Ze praat onafgebroken en het ene verhaal volgt het andere op, met als resultaat een lang artikel.

Je hebt een aparte hobby, loslopende katten vangen.
Ik woon vrij geïsoleerd, ver van de steden en vang straatkatten op. Mensen hebben de katten om muizen te vangen, maar op een gegeven moment zijn er te veel en dan worden ze op straat gezet of in een ander dorp gedropt. De nestjes met kittens liggen soms op onze stoep. Als ik naar de stad ga, neem ik ze mee om ze bij een asiel achter te laten.

“Via de katten ontmoet ik veel mensen.”

Het mooie van de kattenhobby is dat ik veel mensen ontmoet en daarmee mijzelf en mijn geloof kan delen, bijvoorbeeld door te praten over de zorg voor de schepping en de verantwoording die we hebben. Mijn werk is dus niet vanachter een bureau, vaak ren ik door de woestijn en dat schept een andere band met mensen.

Je bent niet getrouwd. Hoe is het om te leven in een Arabische cultuur als alleengaande vrouw?
Ik vind het zelf ideaal om single te zijn. Dat komt omdat ik er de voordelen van zie. Zo ben ik erg flexibel en ben ik overal welkom. De mannen hier willen geen andere mannen bij hun vrouwen of dochters in de buurt hebben. Als alleengaande vrouw ben ik geen bedreiging voor hen. Qua kleding moet je altijd rekening met de cultuur houden. Ik draag bijna altijd een hoofddoek en jurk en glimlach niet naar mannen, omdat dat verkeerd opgevat kan worden.

Ik krijg regelmatig de vraag waarom ik niet getrouwd ben. Voor God en mijzelf is trouwen geen moeten of een doel. Het is niet het belangrijkste in het leven. Ik zie ook veel wrange vruchten van gehuwden, vooral hier: ongelukkige vrouwen, scheve huwelijken of scheidingen. Veel jonge meiden ervaren een druk om te moeten trouwen, terwijl ze dat niet willen omdat er weinig goede mannen te vinden zijn. Veel mannen zijn vaak afwezig, zijn lui, lachen hun kinderen uit of geven ze opeens een draai om de oren.

Je bent niet getrouwd en hebt toch een zoon. Hoe zit dat?
Ik heb niet zo heel veel met kinderen. Ik dacht ook dat kinderen helemaal niet bij mij pasten, omdat ik er geen tijd voor had. Toch heeft God het zo bestuurd dat ik al vijf jaar voor een zevenjarig meervoudig gehandicapt jongetje Mohammed mag zorgen. Ik vond hem terwijl hij als nul-jarige door de woestijn kroop. Inmiddels verzorg ik hem al jaren. Zijn biologische moeder heeft psychische problemen en zijn vader heeft zijn moeder verlaten en inmiddels een andere vrouw.

Veel tijd liefde en aandacht zijn in hem gaan zitten. Ik zou hem graag willen adopteren, maar dat is volgens de islam niet toegestaan. De Moslim-oplossing is dat ‘dit soort kinderen’ ondergebracht worden bij een weeshuis of familie, maar vaak geen goede zorg krijgen. Het wonderlijke is dat ik door de zorg voor ‘Mo’ snel aansluiting heb bij mensen die ook een gehandicapte zoon of dochter hebben. Er zijn hier veel gehandicapten doordat mensen veel binnen de familie trouwen.

Je werkt op een kliniek, maar onlangs werd de medische post gesloten. Hoe ga je daarmee om?
Pasgeleden is de kliniek gesloten. Van mijn collega, een arts, werd plotseling zijn visum ingetrokken en hij is van wezenlijk belang voor de voortgang van de kliniek. Hij moest het land verlaten. Zelf leef ik al jaren met het idee dat mijn visum opeens kan worden ingetrokken en ook ik moet gaan. Het is altijd spannend als na een buitenlandse periode ik weer in het land mag komen. Uiteindelijk is bijna het hele medische team vertrokken vanwege niet-verlengde visa, maar is mijn visum wonderlijk genoeg wél verlengd. Dat betekent dat ik mag blijven. Ik vraag mezelf dan af: ‘Wat wil God mij hiermee zeggen?’.

Dat de kliniek ineens stopte was nogal abrupt, heftig en verre van leuk. Ik moest de spullen van de kliniek inpakken én mijn persoonlijke spullen. Naast mijn werk was ik ook mijn huis en vrienden kwijt. Dat is hard. Echter God is soeverein. Uiteindelijk is het Zijn plan en ik ben daar onderdeel van. Vaak ga je Zijn plan pas achteraf begrijpen. Doordat je al jaren ervaring hebt, ga je steeds meer ervaren: ‘Het zal Zijn bedoeling wel hebben.’ Veel dingen gaan anders dan je vooraf bedenkt.

“Als je de zending in gaat, weet je dat je nooit helemaal gesetteld bent.”

Momenteel heb ik een eigen kamer ergens anders, zodat ik rust heb en dingen van de afgelopen periode kan verwerken. Ik heb meer tijd om (Bijbel) te lezen, te wandelen en inspiratie op te doen voor een nieuwe visie, want ik houd van de Arabische bevolking. Daarnaast zoek ik nieuwe medewerkers en zorg ik voor Mo.

Je visum is verlengd terwijl collega’s hun visa niet kregen. Wat denk je dat God je zegt?
Ik stel mezelf vaak die vraag: ‘Wat wil God door deze situatie aan mij zeggen?’ Als ik met vrienden de situatie bespreek, een preek luister of een lied zing, dan kom ik al snel tot de conclusie: Bedoeïenen zijn nog onbereikt. En er is heel veel goodwill van de lokale bevolking, die vragen of ik terug wil komen. Kom alsjeblieft naar ons toe, helpt ons. Dus denk ik dat God zegt dat ik terug moet gaan om verder te gaan waar ik gebleven was. En zo proberen we nu een nieuw ziekenhuisteam op te zetten (kijk voor de vacatures op OnMission.nl). Als God deuren sluit, opent Hij vaak ook weer nieuwe. Dat is echt bijzonder.

Kun je iets vertellen over de bedoeïenen-cultuur?
Er is een enorme technische generatiekloof. Aan de ene kant heb je de jongeren, die volop weten wat er zich in de wereld afspeelt, via de mobiele telefoons. Geweld en bloot en andere westerse of radicale denkbeelden beïnvloeden hen enorm. Veel van hen gebruiken drugs en roken op jonge leeftijd. Aan de andere kant van de generatiekloof je heb je de volwassenen die vaak analfabeet zijn. Ze kunnen niet kunnen lezen of schrijven. Ze weten niet hoe gevaarlijk en verslavend drugs zijn of hoe je met social media moet omgaan.

“Zoonlief spuit zich suf, terwijl vader achter de schapen aanhobbelt.”

Internet zit vol met rottigheid en de verleidingen van Satan nemen toe. Er is veel werkloosheid, uitzichtloosheid en nutteloosheid. Een zomervakantie van drie maanden helpt dan niet echt tegen de verveling.

Een beetje deprimerende situatie. Is er hoop?
Jazeker is er hoop! Wij hebben Jezus en zijn voorbeeld heeft vele levens al veranderd in de geschiedenis. Een tiener en/of kinderclub zou zoveel impact kunnen hebben op de jonge generatie. Zelf heb ik nog maar weinig echte ‘resultaten’ gezien. Ik ben meer een ‘zaaier’.

Eens kwam een jonge vrouw bij de kliniek voor een ingreep. In een persoonlijk gesprek vertelde ze dat ze de enige ware God wilde leren kennen. Hoewel haar vader streng gelovig is (met lange baard) heb ik een serie Bijbelstudies kunnen doen. Simpelweg door haar vader te vragen of zijn dochter mij taallessen mocht geven. De lessen waren Bijbelverhalen die we samen vertaalden.

Je woont en werkt al ruim zeventien jaar in een heel andere culturele omgeving. Dat verandert je. Hoe bekijk jij de Nederlandse cultuur?
Ik zie een plat land met veel chique huizen. Mooi van de buitenkant, maar binnen is er vaak veel leegte. Ik zie in Nederland heel veel luxe. In wat mensen eten, in het meubilair dat ze hebben, in de kleding die ze dragen, in wat er allemaal is qua vermaak.

“Waarom zou je een dure escape-room betalen, terwijl je gratis een prachtige boswandeling kan maken. Ik snap zo’n keuze niet.”

Natuurlijk is er ook in Nederland armoede en zijn er voedselbanken nodig, maar ik denk niet dat dit in verhouding staat met de nood op veel andere plekken in de wereld.

Hoe ben je zelf veranderd in de afgelopen jaren?
Mijn woonsituatie heeft er aan bijgedragen dat ik dichter bij God ben gaan leven. Elke dag ‘wandel’ ik aan Zijn hand. Hij helpt mij door de gekste dingen heen. Bijvoorbeeld toen ik mijn ‘pleegzoon’ Mohammed vond. Een paar dagen ervoor dacht ik dat ik nooit voor een kind zou (kunnen) zorgen en toen vond ik hem en mocht voor hem gaan zorgen. Door het (pleeg)moederschap heb ik geleerd om te sterven aan mijzelf. Heb ik meer geduld en doorzettingsvermogen gekregen zodat ik 24/7 voor hem kan zorgen, terwijl ik dat niet voor mogelijk had gehouden.

“Als God je echt iets vraagt, geeft hij ook de kracht om het mogelijk te maken.”

Wat zou je willen zeggen tegen aanstaande zendelingen?
Denk goed na voordat je zo’n stap maakt. Ga met een organisatie weg en niet op eigen houtje. Word bij voorkeur niet alleen uitgezonden via een kerk, die heeft minder expertise en mankracht dan een zendingsorganisatie.

Mensen die bij ons op het veld willen werken moeten een organisatie en een thuisfrontcomité hebben. Als voorbereiding is het volgen van een Bijbelschool of een langere zendingstraining belangrijk, omdat het je karakter en geloof vormt. Je karakter is belangrijker dan vaardigheden. Het gaat er niet om dat je heel hoog opgeleid bent. We hebben juist mensen nodig die de verzorging in kunnen of kinder- en tienerwerk gaan doen, en vooral ook mensen die in de technische dienst of in tuinbouw kunnen werken.

Voel je je wel eens onveilig?
Over het algemeen voel ik me veilig. Maar veiligheid is ook relatief. Er kan altijd iets gebeuren, zeker als je met het uitvoeren van Gods wil bezig bent. Satan zit niet stil. Mijn Nederlandse vrienden denken dat het hier vaak gevaarlijk is, maar in Utrecht was onlangs ook een aanslag. Verkeer is een veel groter gevaar dan terrorisme. Over het algemeen wil de overheid voorkomen dat buitenlanders iets overkomt, omdat buitenlanders voor inkomsten zorgen via het toerisme.

“Veiligheid zit in de aanwezigheid van God, niet in de afwezigheid van gevaar.”

Toch probeer ik altijd op mijn ‘qui vive’ te zijn. Ik heb een veiligheidstraining gevolgd inclusief nagespeelde kidnap-scene. In de werkomgeving hebben we camera’s hangen, verschillende sloten op de deuren en andere veiligheidsmaatregelen. Ik vind het wel eens jammer omdat al die veiligheidsmaatregelen ook een bepaalde kloof tussen ons en de lokale bevolking veroorzaakt. Met Pasen en Kerst krijgen we politiebewaking. Het promoten van activiteiten doen we mondeling.

Wat was een moeilijk moment en waarom?
Heel veel jaren geleden heb ik een tijdje in een ander Arabisch land gewoond. Op een gegeven moment waren er rebellen die een staatsgreep pleegden. We dachten ‘daar merken we in de grote stad niet veel van. Voordat de kamelen-strijders bij ons zijn, zijn we een paar dagen verder.’

“De rebellen op kamelen kwamen niet, maar de bommen vielen een uur later precies op onze wijk”

Ik hoorde de bommen vallen en het kwam heel snel dichterbij. Ik kon nog net een berichtje naar Nederland sturen en vragen om gebed. Vlak daarna viel alles uit. Geen internet, geen telefoon, geen water, geen stroom. Ik heb toen veel gebeden, en dat is ook gebeurd vanuit de organisatie omdat ze lang geen teken van leven van mij ontvingen. Een stuk van een raket bleef steken in een matras in ons gebouw. Als Nederlander ging ik op een gegeven moment bij het raam kijken, om te kijken hoe het buiten is… dat moet je natuurlijk niet doen in zo’n situatie.

“In ons trappenhuis zaten mensen die uit een bus kwamen die beschoten werd.”

Terugdenkend is zo’n situatie surrealistisch. Op dat moment drong het niet helemaal tot me door. Drie dagen bleven we binnen. Daarna mocht je voorzichtig de straat op. Ik zag uitgebrande tanks. Thuis heb ik heel erg veel gezongen met mijn Amerikaanse huisgenoten. De liederen waren onze manier om tegen het kwaad te strijden. Juist op dat soort momenten ervaar je Gods nabijheid. Echt bang ben ik wonderbaarlijk niet geweest.

Hoe schijn jij je lichtje in een duistere omgeving?
Mijn werkplek is een verwijzing naar het christelijk geloof. Dat weten de mensen ook in de omgeving. Vooral Kerst en Pasen zijn aanleidingen om het verhaal van Jezus te delen. Het kerstverhaal heeft een makkelijker ingang omdat er ook een verhaal is rondom de geboorte van Mohammed.

“De kerstboom heeft niets met kerst te maken maar is toch een grote lokker”

Op de kerstboom komen veel mensen af en ze willen met de boom op de foto. Bij de boom kun je ook een verhaal vertellen. Een dennenboom heeft eeuwig groen. Met kerstcadeautjes zijn we wat terughoudender, het verhaal vinden we belangrijker. Ik vind het ook waardevol om een feest te organiseren en op die manier mensen te trekken.

“Als buitenlander ben je altijd een buitenstaander.”

We ontmoeten in de kliniek heel veel mensen. Maar ook thuis als ik wondverzorging doe. Als buitenlander roep je ook vaak vragen over je af. Waarom ben je hier? Waarom ben je niet getrouwd? Jij gelooft anders, hoe zit dat? Er zijn altijd wel openingen om iets te delen. Bijvoorbeeld door kleurplaten met een boodschap mee te nemen voor de kinderen.

Hoe zie je de toekomst?
Qua bediening: soms lijkt het alsof het web zich steeds meer sluit. Overal in het Midden-Oosten wordt het moeilijker om voor lange termijn te wonen. Terwijl er veel lange termijn werkers nodig zijn. Maar een uitzetting zou mij niet tegenhouden om door te gaan.

“Als je in het ene land uitgezet wordt, kan je mogelijk in het andere land verder.”

In mijn gebied is geen lokale kerk. Ik ben nog steeds aan het zaaien en ik hoop dat het tot vrucht komt. Als ik eruit gegooid word, hoop ik dat lokale mensen opstaan en mijn rol overnemen. Of dat vluchtelingen uit Europa terugkomen en onder hun eigen volk Jezus verkondigen.

Tot slot, wat is je wens voor de bevolking?
Mijn wens voor de Bedoeïenen is dat er een beweging ontstaat van Jezus-volgers. Dat de families vanuit hun eigen cultuur, vanuit hun tenten en huizen Hem gaan volgen. Dat die groep zich als een olievlek verspreidt tot een beweging die niet te stoppen is. En dat gemeenschappen ten positieve veranderen.

Er is nog een hoop werk te verzetten. Bekijk de vacatures.

Tekst: In verband met veiligheid zijn namen gefingeerd en worden locaties niet met naam en toenaam genoemd. Foto’s: Pixabay – Midden-Oosten